CZĘŚĆ PIERWSZA
CO TO JEST BIK?
Biuro Informacji Kredytowej jest jedyną w Polsce instytucją, która otrzymuje i udostępnia
bankom i Spółdzielczym Kasom Oszczędnościwo-Kredytowym (SKOK-om) dane na temat
wszelkich zobowiązań kredytowych klientów indywidualnych oraz przedsiębiorców.
Czy jednak dostęp do takich informacji mają tylko banki i SKOK-i? Otóż nie, w Biurze
Informacji Kredytowej sam możesz sprawdzić (pobierając Raport o sobie), jakie
informacje z bazy BIK na Twój temat otrzyma bank w sytuacji, kiedy np.: będziesz starał
się o kredyt.
Jak zwiększyć swoje szanse na uzyskanie kredytu? Odpowiedź jest prosta! Wspólnie
z BIK budować swoją historię kredytową.
Bazy BIK zawierają zarówno informacje pozytywne, jak i negatywne i nie można ich
utożsamiać z rejestrem niesolidnych dłużników. Dowód? Ponad 95 % informacji w BIK
dotyczy osób rzetelnie spłacających swoje kredyty. W BIK znajdują się dane każdego
z nas, kto kiedykolwiek złożył wniosek o kredyt, posiada kartę kredytową lub jest
poręczycielem.
BIK = UNIKALNE ŹRÓDŁO INFORMACJI O RZETELNOŚCI KREDYTOWEJ
KIEDY TWOJE DANE MOGĄ TRAFIĆ DO BIK?
Twoje dane przesyłane są do BIK w momencie składania przez Ciebie w banku lub SKOKu współpracującym z BIK, wniosku kredytowego, a następnie po udzieleniu kredytu.
Informacje dotyczące tego, jak spłacasz swoje zobowiązania, bank lub SKOK przesyła do
BIK (aktualizuje) przynajmniej raz w miesiącu, przez cały okres spłacania kredytu.
Błędem jest w związku z tym myślenie, że do BIK przekazywane są tylko informacje
negatywne.
CO TO JEST HISTORIA KREDYTOWA?
Z danych przekazywanych do BIK powstaje finansowy obraz klienta. Każdy z nas ma więc
wpływ na to, jak będzie wyglądała jego historia kredytowa. Jeśli kredyt spłacamy
terminowo, w bazie BIK znajdują się dane pozytywne. Jeśli jest spłacany z opóźnieniem,
w bazie BIK znajdują się również dane negatywne (ale tylko w przypadku opóźnienia
dłuższego niż 60 dni).
Historia kredytowa to najlepsza rekomendacja.
To dzięki niej możesz być dla banków i SKOK-ów bardziej wiarygodnym i cennym
klientem, co z kolei może przełożyć się na:
lepsze warunki finansowe, np. niższe oprocentowanie kredytu,
skrócenie lub uproszczenie procedur udzielania kredytów,
obniżenie opłat i prowizji. 2
Brak wiedzy o Twojej historii kredytowej uniemożliwia bankom lub SKOK-om
zastosowanie swoistej premii za Twoją rzetelność finansową.
Nasza rada:
Pamiętaj, że historia kredytowa to kronika Twojej solidności regulowania zobowiązań
finansowych. Dotyczą one przede wszystkim: kredytów na zakup towarów, usług
i papierów wartościowych, kredytów niecelowych i studenckich, kredytów
mieszkaniowych i pracowniczych, a także kredytów odnawialnych, karty detalicznej, karty
kredytowej, karty debetowej oraz limitu debetowego w ROR. Dzięki BIK pozytywna
historia kredytowa działa na Twoją korzyść.
Należy podkreślić, że decyzję kredytową zawsze podejmuje bank lub SKOK. BIK
przekazuje wyłącznie informacje na Twój temat i Twojej historii kredytowej, które są
następnie wykorzystywane przez te instytucje w procesie podejmowania decyzji
kredytowej. Ocena taka dokonywana jest w oparciu o obowiązujące w banku lub SKOK-u
wewnętrzne zasady i politykę w zakresie przyznawania kredytów.
JAK DŁUGO BIK MOŻE PRZETWARZAĆ TWOJE DANE?
To zależy od tego, jak solidnie spłacasz swój kredyt. Jeśli zobowiązanie spłacasz
terminowo – dane o Twoim kredycie będą w BIK aż do czasu jego całkowitej spłaty.
I w tym czasie mogą być udostępnione bankom.
Co dzieje się po spłacie? Jeśli chcesz, aby pozytywna historia kredytowa była Twoim
atutem w dalszych kontaktach z bankiem lub SKOK-iem, powinieneś wyrazić zgodę na
przetwarzanie Twoich danych po wygaśnięciu zobowiązania. Informacje te będą w BIK
tak długo, na jak długi okres wyrazisz zgodę, poświadczając tym samym swoją
pozytywną historię kredytową.
Jeżeli w trakcie trwania umowy kredytowej opóźniłeś się ze spłatą zobowiązania powyżej
60 dni i upłynęło co najmniej 30 dni od poinformowania Ciebie przez bank lub SKOK
o tym opóźnieniu oraz o zamiarze przetwarzania danych bez Twojej zgody, to wówczas
BIK może przetwarzać dane przez okres 5 lat.
Dodatkowo nowelizacja ustawy Prawo bankowe z kwietnia 2007 r. (dostosowująca
polskie regulacje do Dyrektyw EU) umożliwiła BIK i bankom przetwarzanie danych
dotyczących zobowiązań wszystkich klientów banków i instytucji ustawowo
upoważnionych do udzielania kredytów (np. SKOK) przez okres 12 lat od dnia spłaty
zobowiązania, dla celów stosowania przez banki metod statystycznych, służących
obliczaniu wymogów kapitałowych banku. Przetwarzanie danych w tym celu nie wymaga
zgody klienta. Dlaczego tak długo? Po prostu, aby stosować metody statystyczne, trzeba
operować danymi z długich okresów. 3
UDZIEL ZGODY!
To, czy pozytywne informacje o naszych już spłaconych zobowiązaniach będą dostępne
dla instytucji finansowych, zależy od nas samych. Dlaczego? Ponieważ możemy wyrazić
zgodę na przetwarzanie informacji o swoich spłaconych zobowiązaniach. Możemy to
zrobić w każdej chwili, np. w momencie podpisywania umowy kredytu, podczas jego
spłacania, a także już po spłacie.
Jeśli nie wyrazimy zgody będziemy dla banków i SKOK-ów anonimowi i możemy mieć
zdecydowanie mniejsze szanse na uzyskanie korzystnych warunków kredytowych
w przyszłości, np. kredyt w 15 min, niższa marża czy dłuższy okres kredytowania.
Nasza rada:
Udziel zgody! Jeśli chcesz być postrzegany jako atrakcyjny uczestnik rynku finansowego,
powinieneś sam dążyć do tego, aby pozytywna historia spłat Twoich zobowiązań była
dostępna dla innych instytucji sektora finansowego, nie tylko w trakcie, ale również po
spłaceniu zobowiązania. Wyrażając zgodę na przetwarzanie danych zwiększasz swoje
szanse na możliwość naliczenia Twojej oceny punktowej (patrz str. 10 - Twoja Ocena
Punktowa). Wyrażając zgodę na przetwarzanie danych po wygaśnięciu zobowiązania,
tworzysz wspólnie z BIK Twój pozytywny portret finansowy, tak wysoko ceniony przez
wiele instytucji.
Zgody możesz udzielić w banku, w którym bierzesz lub brałeś kredyt, oraz w Biurze
Obsługi Klienta BIK.
CZĘŚĆ DRUGA
W JAKI SPOSÓB MOŻESZ UZYSKAĆ INFORMACJE Z BIK?
Jeśli jesteś zainteresowany dostępem do informacji o sobie częściej niż raz na pół roku
lub chcesz uzyskać dodatkowe informacje, np.: ocenę punktową (opisaną w dalszej
części), możesz skorzystać z następujących produktów:
1. Raport PLUS,
2. Raport PLUS z Informacją o Ocenie Punktowej.
Na podstawie art. 32 i 33 Ustawy o ochronie danych osobowych BIK daje Ci możliwość
sprawdzenia, jakie dane na Twój temat znajdują się w BIK. Zgodnie z Ustawą BIK udziela
takich informacji na Twój wniosek w terminie 30 dni. Z takiego prawa do informacji
możesz jednak skorzystać nie częściej niż raz na 6 miesięcy.
Raporty PLUS oraz PLUS z Informacją o Ocenie Punktowej są dostępne również
w angielskiej wersji językowej. 4
Jest to odpowiedź na zapotrzebowanie osób przebywających poza granicami kraju,
którzy chcą legitymować się swoją historią kredytową przed zagranicznymi instytucjami
finansowymi. Wersja angielska raportu pozwoli zagranicznym instytucjom na szybką
ocenę rzetelności kredytowej.
Co to jest Raport PLUS?
Raport PLUS to Twoja historia kredytowa, dostępna na każde Twoje życzenie.
Zawiera dane o wszystkich zobowiązaniach kredytowych z baz BIK, poszerzone
o segment podsumowań zawierający szczegółową informację o łącznej liczbie i kwocie
posiadanych przez Ciebie zobowiązań. Segment ten ułatwia poruszanie się po raporcie.
Dzięki nielimitowanemu dostępowi do tych raportów możesz sprawdzać jakie zmiany
zachodzą w Twoich danych, czyli monitorować stan własnych zobowiązań.
Co to jest Raport PLUS z Informacją o Ocenie Punktowej (Score)?
Zawiera informację o zobowiązaniach kredytowych oraz informację o Twojej ocenie
punktowej. W ramach oceny punktowej BIK możesz otrzymać od 191 do 631 punktów
i od 1 do 5 gwiazdek.
Co to oznacza? Im więcej otrzymasz punktów (i gwiazdek), tym większe
prawdopodobieństwo, że będziesz terminowo spłacał kredyt, a zatem większe jest
prawdopodobieństwo jego trzymania.
Raporty PLUS pozwalają każdemu na sprawdzenie dowolnie często:
poprawności jego danych podlegających wymianie między bankami i SKOK-ami,
oceny punktowej,
aktualnej skali zobowiązań (w tym liczby kredytów, kwot pozostających do spłaty
oraz kwot ewentualnych zaległości),
informacji o zobowiązaniach, które zostały już spłacone i zamknięte,
stanu poręczonych zobowiązań,
czy nie posłużono się danymi w sytuacji kradzieży bądź zagubienia dokumentu
tożsamości.
Pobierając raport i monitorując stan swoich zobowiązań można ochronić się przed
nadmiernym zadłużeniem.
Raporty mogą być również wykorzystywane jako „certyfikat solidności”, którym każdy
może posługiwać się w różnych sytuacjach wymagających potwierdzenia swojej
wiarygodności, takich jak:
kupno samochodu,
wynajęcie mieszkania,
zawarcie umowy o pracę,
ubieganie się o kredyt za granicą.
JAK UZYSKAĆ RAPORT?
Aby otrzymać raport musisz, złożyć pisemny wniosek. Wniosek składany drogą
korespondencyjną należy przesłać do siedziby Biura Obsługi Klienta listem poleconym. 5
A teraz krok po kroku:
1. Należy wypełnić wniosek
o udostępnienie wybranego raportu, który można otrzymać w Biurze Obsługi
Klienta (BOK) lub pobrać ze strony internetowej www.bik.pl
2. Wypełniony i podpisany wniosek należy wysłać listem poleconym pod podany
poniżej adres lub złożyć osobiście w BOK
pon. - wt.: 8.00 - 16.00
środa: 9.00 - 17.00
czw. - pt.: 8.00 - 16.00
Biuro Informacji Kredytowej S.A.
Biuro Obsługi Klienta
ul. Postępu 17A
02-676 Warszawa
Dopisek: „Raport”
Raport można otrzymać listem poleconym pod wskazany adres. Możliwy jest również
odbiór bezpośrednio w BOK. Do wniosku o Raport PLUS lub Raport PLUS z Informacją
o Ocenie Punktowej wysłanego listem poleconym lub złożonego w BOK, należy dołączyć
potwierdzenie dokonania wpłaty za raport.
Potwierdzenie opłaty powinno zawierać:
numer konta, na które dokonano wpłaty,
imię i nazwisko,
adres zameldowania,
w tytule wpłaty: nr PESEL Wnioskodawcy z podaniem dokładnej nazwy wybranego
raportu.
W przypadku korzystania z generatora wniosków na stronie internetowej BIK,
system sam wygeneruje wniosek wraz z formularzami wpłaty. Wygenerowany w tej
formie formularz wpłaty zawiera indywidualny numer konta, ważny tylko dla
wypełnionego wniosku danego klienta.
Aktualne ceny Raportów PLUS są dostępne na stronie www.bik.pl lub bezpośrednio
w Biurze Obsługi Klienta BIK – tel.: + 48 / 22 310 4444.
BIK nie jest uprawniony do dokonywania zmian danych przetwarzanych w bazie
BIK. Zmiany takie dokonywane są wyłącznie przez bank, z którego pochodzą dane i tylko
przez bank mogą zostać skorygowane lub zaktualizowane. Co to oznacza? Jeśli dane
Klienta są nieaktulane bądź nieprawidłowe, powinien zgłosić się z tym do banku, który te
dane przekazał, z prośbą o dokonanie zmian w bazie BIK.
Ze względu na ochronę danych osobowych BIK nie udziela żadnych telefonicznych
informacji na temat danych przechowywanych w bazie. 6
CZĘŚĆ TRZECIA
TWOJA OCENA PUNKTOWA
Czym jest i jak wyliczana jest ocena punktowa (score)?
Ocena punktowa (ang. score) klienta to liczba punktów uzyskanych przez klienta
w wyniku zastosowania metody punktowej oceny ryzyka kredytowego (scoring). Ocena
punktowa BIK wyliczana jest na podstawie danych o kliencie przekazywanych przez banki
i SKOK-i.
Jak oceny punktowe (score) wykorzystywane są przez banki i SKOK-i?
Banki i SKOK-i wykorzystują oceny punktowe do szybkiej, precyzyjnej, przejrzystej
i obiektywnej oceny ryzyka kredytowego swoich klientów. Ocenie punktowej mogą
podlegać zarówno dotychczasowi klienci, jak i osoby, które po raz pierwszy zgłosiły się do
danego banku lub SKOK-u po kredyt, kartę kredytową itp.
Wyższa ocena punktowa to:
łatwiej dostępny kredyt,
atrakcyjniejsze oferty,
minimalna liczba wymaganych dokumentów,
obiektywna ocena z wykorzystaniem tych samych kryteriów,
szybsza decyzja kredytowa.
Jak poznać swoją ocenę punktową (score)?
Poznanie oceny punktowej jest teraz bardzo proste. Wystarczy złożyć do Biura Obsługi
Klienta BIK wypełniony wniosek o Raport PLUS z Informacją o Ocenie Punktowej oraz
dokonać odpowiedniej opłaty za Raport.
Szczegóły udostępniania Raportów znajdują się na stronie internetowej www.bik.pl.
Czy można mieć wpływ na swoją ocenę punktową (score)?
W przypadku oceny punktowej BIK szczególnie istotny wpływ na jej wysokość ma to, jak
klient dotychczas obsługiwał posiadane przez siebie kredyty (w tym również limit w ROR
oraz karty kredytowe).
Nasza rada:
Jeśli chcesz mieć wysoką ocenę punktową, a co za tym idzie, większe szanse na
atrakcyjny kredyt w przyszłości, powinieneś przede wszystkim zadbać o terminową 7
obsługę kredytów już posiadanych. Należy przy tym pamiętać również o prawidłowym
wywiązywaniu się z zobowiązań wynikających z posiadania limitu w ROR oraz kart
kredytowych.
Uwaga:
Twoja ocena punktowa obniży się, jeśli:
masz opóźnienia w spłacie swoich kredytów,
przekroczyłeś swój limit kredytowy,
a także:
im więcej jest takich kredytów, w których spłacie masz opóźnienia,
im większa jest kwota, ze spłatą której się opóźniasz,
im dłużej opóźniasz się ze spłatą kredytu,
im bardziej przekroczyłeś swój limit kredytowy.
Czy opóźnienia w spłacie kredytu będą już zawsze (nawet po upływie wielu lat) obniżać
ocenę punktową (score)?
Opóźnienia w spłatach i zaległości obniżają ocenę punktową. Wpływ ten jest jednak
największy w ciągu pierwszego roku od momentu wystąpienia zaległości lub opóźnienia.
Po upływie trzech lat opóźnienie lub zaległość przestaje obniżać ocenę punktową, pod
warunkiem, że klient uregulował wszystkie zaległości i w okresie tych trzech lat nie
wystąpiły nowe opóźnienia.
Czy bank podejmuje decyzję o udzieleniu kredytu tylko na podstawie oceny punktowej
(score) Klienta naliczonej przez BIK?
Nie. Przy podejmowaniu decyzji kredytowych banki i SKOK-i biorą pod uwagę nie tylko
ocenę punktową klienta, lecz także inne czynniki. Ponadto każdy bank ma swoje zasady
przyznawania kredytów oraz własne systemy naliczania ocen punktowych,
uwzględniające różne kryteria.
Jak często naliczana jest ocena punktowa (score) danego Klienta?
Oceny punktowe klientów, których dane przechowywane są w bazie BIK, naliczane są na
życzenie banku, SKOK-u lub klienta. Raz naliczona ocena przekazywana jest tylko temu
bankowi, SKOK-owi lub klientowi, który o nią pytał. Jeśli bank lub SKOK złoży kolejne
zapytanie o tego klienta, ocena punktowa zostanie naliczona ponownie.
Ocena punktowa klienta może zmienić się przede wszystkim wówczas, gdy w bazie BIK
pojawią się nowe dane o tym kliencie i posiadanych przez niego kredytach.
Jeśli klient złoży do BIK wniosek o Raport PLUS z Informacją o Ocenie Punktowej,
zostanie ona naliczona specjalnie dla niego. Ocena ta zostanie naliczona dokładnie w taki
sam sposób, w jaki zostałaby naliczona dla banku czy SKOK-u, tzn. z zastosowaniem tej
samej metody.8
Ocena punktowa udostępniona bankowi lub SKOK-owi przez BIK może różnić się
od oceny podanej klientowi w Raporcie PLUS z Informacją o Ocenie Punktowej. Przede
wszystkim ocena ta może się zmienić w okresie od jej naliczenia dla klienta do naliczenia
oceny dla banku. Czasem wystarcza nawet jeden dzień różnicy, aby ocena punktowa
uległa zmianie, w związku z pojawieniem się nowych informacji.
CZĘŚĆ CZWARTA
BIK BIG?
Czasem zdarza się, że Biuro Informacji Kredytowej (BIK) jest mylone z biurami informacji
gospodarczej (BIG).
Biura informacji gospodarczej (BIG-i) to instytucje, które przyjmują, przechowują
i udostępniają informacje gospodarcze dotyczące wiarygodności płatniczej konsumentów
i przedsiębiorców. W odróżnieniu od BIK (ust. Prawo Bankowe), BIG-i działają na
podstawie Ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczych.
Biuro Informacji Kredytowej współpracuje obecnie z jednym biurem informacji
gospodarczej – InfoMonitor BIG S.A. (www.infomonitor.pl).
BIG-i mogą przechowywać informacje na Twój temat do momentu, gdy Twój wierzyciel
poinformuje Biuro, że całkowicie spłaciłeś zobowiązania.
Warto też podkreślić, że informacje do BIG-ów trafiają na innych zasadach niż do BIK.
Informacje o Tobie, jeśli jesteś konsumentem, mogą przesyłać do BIG-u tylko
przedsiębiorstwa w sytuacji, jeśli ponad 60 dni zalegasz z płatnościami swoich
zobowiązań na kwotę powyżej 200 zł, a od przesłania do Ciebie wezwania do zapłaty
listem poleconym minęło 30 dni. Jeśli jesteś przedsiębiorcą informacje o Twoich
zaległościach powyżej 500 zł może przekazać do BIG każdy przedsiębiorca, który ma
z takim biurem podpisaną umowę.
Biura informacji gospodarczej oferują liczne korzyści dla klientów. Jeśli jesteś
przedsiębiorcą, możesz zmniejszyć ryzyko i koszty Twoich decyzji biznesowych.
Zanim podejmiesz współpracę z nowym kontrahentem możesz sprawdzić, np. w Biurze
Informacji Gospodarczej InfoMonitor S.A., czy terminowo reguluje on swoje
zobowiązania.
Podstawa prawna utworzenia BIK:
Biuro Informacji Kredytowej (BIK) to instytucja powołana w 1997 r. przez banki i Związek Banków Polskich na
mocy art. 105 ust 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo Bankowe (Dz. U. Nr 140 poz.939 z późn.
|
